Basur olarak da bilinen hemoroid hastalığı, dünya genelinde en yaygın görülen makat hastalıkları arasındaki yerini almıştır.
İç ve dış hemoroid olarak iki gruba ayrılmakla birlikte, aynı zamanda kendi içerisinde de evrelere ayrılmaktadır.
Kabızlık ve dışkılama esnasında ıkınma alışkanlığı olan insanlarda sıkça görülmektedir. Hemoroid tedavisi, hastalığın derecesine göre alacağınız basit önlemlerle olabileceği gibi klinik veya hastane ortamında ameliyat gerektiren yönleri olabilir.
İzmir’de hemoroid tedavisi için tercih edebileceğiniz hekimlerden biri Op. Dr. Haluk Çekmeceli’dir. Proktoloji alanında uzman olan Dr. Çekmeceli’ye hemoroid ile ilgili sorularınız varsa aşağıda yer alan WhatsApp hattından sorabilirsiniz. Dilerseniz iletişim sayfasından klinik bilgilerini görebilirsiniz.
Hemoroid Nedir?
Anüsün etrafındaki veya içindeki toplardamarların (yastıkçıkların) genişlemesi ve iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Normalde bu damarlar, dışkılama sırasında genişleyip daralabilirler. Ancak bazen, bu damarlar sürekli genişleyebilir ve bu durum basurun oluşmasına neden olabilir. (1)
Hemoroid Neden Olur?
Kabızlık veya ishal: Uzun süreli kabızlık veya sık sık ishal, dışkılama sürecini etkileyebilir ve hastalığın ortaya çıkmasında önemli bir etkendir.
Aşırı zorlanma: Dışkılama sırasında aşırı zorlanma, anüs bölgesindeki damarları zorlayarak basur oluşumuna katkıda bulunabilir.
Yaş: Yaşla birlikte, damarlar elastikiyetini kaybedebilir ve bu da hastalık riskini artırabilir.
Hamilelik: Gebelik, büyüyen rahmin anüs bölgesine baskı yapması nedeniyle basur oluşumunu teşvik edebilir. (2)
Genetik faktörler: Aile öyküsünde basur hastalığı olan bireylerde, bu duruma yatkınlık olabilir.
Hemoroid Belirtileri Nelerdir?
Ağrı veya Rahatsızlık: nüs bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissiyle ilişkilendirilebilir. Oturmak veya dışkılama yapmak sırasında artan ağrı hissi olabilir.
Kaşıntı: Anüs bölgesinde kaşıntı, iltihaplanmış basurlarla ilişkilendirilebilir. Kaşıntı genellikle ıslak ıslaklık hissi ile birlikte görülür.
Kanama: En yaygın belirtilerinden biri kanamadır. Tuvalet kağıdında, dışkıda veya tuvalet içinde kan lekeleri görülebilir. Kanama genellikle parlak kırmızı renkte olabilir.
Dışkılama Sırasında Zorlanma: Dışkılama sırasında zorlanmaya neden olabilir, bu da kabızlık veya diğer dışkılama problemlerine yol açabilir.
Dışkı İle Birlikte Gelen Küçük Yumuşak Kitleler: Anüs bölgesinde yumuşak, şişmiş kitlelere neden olabilir. Bu küçük kitleler dışkılama sırasında fark edilebilir.
Basura Ne İyi Gelir?
Lifli Yiyecekler Tüketin: Bol miktarda lif içeren gıdalar, dışkıyı yumuşatarak kabızlığı önleyebilir ve basur semptomlarını hafifletebilir. Tam tahıllar, sebzeler, meyveler ve baklagiller iyi bir lif kaynağıdır.
Bol Su İçin: Yeterli su tüketmek, dışkıyı yumuşatmaya ve kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir. Günde en az 8 bardak su içmek önerilir.
Kabızlığı Önleyin: Kabızlık, basur semptomlarını kötüleştirebilir. Lifli gıdalar, yeterli su içimi ve düzenli egzersiz, kabızlığı önlemeye yardımcı olabilir.
Soğuk Paketler: Anüs bölgesine soğuk kompres uygulamak, şişmeyi azaltabilir ve ağrıyı hafifletebilir. Ancak, soğuk paketi doğrudan cilde koymaktan kaçının, bir bez aracılığıyla uygulayın.
Oturma Banyoları: Oturma banyoları, anüs bölgesini temizlemeye ve rahatlamaya yardımcı olabilir. Ilık su içeren küveti kullanabilir veya bir oturma banyosu kabını doldurup oturabilirsiniz.
Topikal Kremler ve Losyonlar: Eczanelerde reçetesiz satılan hemoroid kremleri ve losyonları, kaşıntı ve rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak, bu ürünleri uzun süreli kullanmadan önce bir sağlık profesyoneliyle görüşmek önemlidir.
Egzersiz Yapın: Düzenli egzersiz, dolaşımı artırabilir ve bağırsak hareketliliğini destekleyebilir. Ancak, aşırı zorlayıcı egzersizlerden kaçının.
Hemoroid Şikayeti İçin Hangi Doktora / Bölüme Gidilir?
Genel cerrahi uzmanlarına muayene olmanız gerekir. Tabii ki dikkat etmeniz gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Örnek, proktoloji alanında uzman bir cerrah tercih etmelisiniz.
- Proktolog (Proktoloji Uzmanı): Proktologlar, anüs ve rektum bölgesiyle ilgilenen uzmanlardır. Basurlar genellikle bu bölgede ortaya çıktığından, proktologlar da basur tedavisinde deneyimli doktorlardır.
- Gastroenterolog (Gastroenteroloji Uzmanı): Gastroenterologlar, sindirim sistemi sorunlarına odaklanan uzmanlardır. Basur genellikle sindirim sistemi ile ilgili olduğu için gastroenterologlar da basurun tedavisinde yardımcı olabilirler.
Hemoroid Tedavisi Nasıl Yapılır?
Lastik Bant Tedavisi (Ligasyon):
Doktor, hemoroidi saran bir lastik bant uygulayarak kan akışını engelleyebilir. Bu, hemoroidin küçülmesine ve düşmesine neden olabilir.
THD Uygulaması
THD, “Transanal Hemorrhoidal Dearterialization” kelimelerinin kısaltmasıdır ve bir tedavi yöntemini ifade eder. İşlem, Doppler ultrason kullanılarak gerçekleştirilir. Doppler ultrason, anüs bölgesindeki damarları görüntüleyerek genişlemiş olanları belirleme ve tedavi etme amacına hizmet eder.
Doppler ultrason rehberliğinde, genişlemiş damarlar belirlendikten sonra, bu damarların etrafındaki dokulara dikiş veya özel bir halka ile ulaşarak damarın büzülmesi sağlanır. Bu, damarın kan akışını azaltır ve hemoroidin küçülmesine katkıda bulunabilir.
THD, geleneksel cerrahi müdahalelere göre daha az ağrılı bir prosedür olarak kabul edilir. Hastaların genellikle daha hızlı bir iyileşme süreci yaşadığı ve hastanede daha az kalma süresine ihtiyaç duyduğu bildirilmiştir. (3)
Cerrahi Müdahale:
Hemoroidin ciddi olduğu durumlarda veya diğer tedavilere yanıt vermediğinde cerrahi seçenekler düşünülebilir.
Hemoroidektomi: Cerrahi olarak basurun çıkarılması.
Stapler Hemoroidektomi (Longo prosedürü): Anüs içindeki dokuların yeniden düzenlenmesini içeren bir cerrahi prosedür.
Basur Kremi Tedavi Eder mi?
Hemoroid kremlerinde genellikle şu tür bileşenler bulunabilir:
Kortikosteroidler: Kaşıntı, ağrı ve iltihaplanmayı azaltmak için kullanılır. Ancak, uzun süreli kullanımı önerilmez, çünkü yan etkileri olabilir.
Anestezikler: Ağrıyı hafifletmek için kullanılır.
Vazokonstriktörler: Damarsal büzücüler, şişmeyi azaltmak için kullanılabilir. Ancak, bu maddelerin uzun süreli kullanımı, cilde zarar verebilir.
Kombine İlaçlar: Birden fazla aktif madde içeren kremler de mevcuttur.
REFERANSLAR
- Ekçi, B., Tanrıöver, Ö., İzbırak, G., & Gökçe, Ö. (2009). Birinci basamakta hemoroid hastalığına pratik yaklaşım. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 13(2), 87-92.
- Cura Polat, E., Kızılırmak, A., & Kocaöz, S. (2022). Gebelikte hemoroid görülme sıklığı, etki eden faktörler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi (Master’s thesis, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi).
- YAKARYILMAZ, F., Güliter, S., Özkurt, Z., Keleş, H., & Ebinç, F. (2006). Erken evre hemoroid tedavisinde infrared koagulasyon ve lastik bant ligasyon. Akademik Gastroenteroloji Dergisi, 5(3), 179-183.